جهان یادگارست و ما رفتنی
به گیتی نماند به جز مردمی
به نام نیکو گر بمیرم رواست
مرا نام باید، که تن مرگ راست
کجا شد فریدون و هوشنگ شاه؟
که بودند با گنج و تخت و کلاه
برفتند و ما را سپردند جای
جهان را چنین است آئین و رای
«حفظ وحدت سرزمینی ایران یک وظیفه است، اما بالاتر از آن ما یک رسالتی هم داریم که آن حفظ ایران فرهنگی است.»
جواد طباطبایی، فرزند آذربایجان که عمری با ایران و برای ایران اندیشید و واضع نظریهی ایرانشهری، در ۷۷ سالگی به علت بیماری در آمريکا درگذشت.
ایران برای طباطبایی دستمایهی تأملی فلسفی و نظری بود و در دهههای گذشته وجوهی از زوال اندیشهی سیاسی در ایران و انحطاط سیاسی را به بحث و بررسی گذاشته و توجهها را بار دیگری به مهمترین موضوعی که ما باید به آن بیندیشیم جلب کرده بود؛ ایران.
طباطبایی در سالهای گذشته با بیماری سرطان دستوپنجه نرم میکرد اما تا آخرین لحظات عمر همچنان دربارهی ایران تأمل کرد و اندیشید. آخرین یادداشتهای وی تحلیلی جامع است که بر جنبش زن، زندگی، آزادی داشت.
زندهیاد جواد طباطبایی استاد دانشگاه و پژوهشگر ایرانی در زمینهی فلسفه، تاریخ و سیاست بود. او عضو پیشین هیئت علمی و معاون پژوهشی دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بود. وی در دههی هفتاد از دانشگاه تهران اخراج شد و از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۵ مشغول تدریس در مؤسسهی مطالعات سیاسی - اقتصادی «پرسش» بود.
طباطبایی اگر چه از تدریس در دانشگاههای ایران منع شد مدیریت گروه فلسفهی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی را بر عهده داشت، و مهمتر آن که آثار قلمی و سعی فراوان وی در انتشار دیدگاههایش موجب شد تا شاگردان فراوانی تربیت کند و نسل جدیدی را پرورش دهد که در کانون توجهشان ایران قرار گیرد.
طباطبایی در پسِ بسط نظریهی حکومت قانون وجوه متنوعی از تحولات اندیشگی و سیاسی در ایران تاریخی را به بوتهی ارزیابی و نقد فلسفی و سیاسی گذارد.
طباطبایی شخصیت شناختهشدهای در عرصهی بینالمللی است. او صاحب نشان نخل آکادمیک دولت فرانسه و مدال نقرهی تحقیقات سیاسی دانشگاه کمبریج بود.
شرح و گزارش اندیشهی ايرانشهری، که فرهنگ را بزرگترین عامل اثرگذار در نظام سیاسی ایران معرفی میکند، از کارهای شاخص طباطبایی است. او در حالی که دارای آثار قلمی جدی و نوآورانهای دربارهی "ایران" بود و عمری با دغدغهی ایران به نوشتن پرداخت در اواخر عمر مجبور به کوچ از ایران شد.
ابنخَلدون و علوم اجتماعی؛ گفتار در شرایط امتناع؛ تاریخ اندیشه سیاسی در ایران؛ ملاحظاتی در مبانی نظری؛ زوال اندیشهی سیاسی در ایران؛ گفتار در مبانی نظری انحطاط ایران؛ خواجه نظامالملک طوسی؛ گفتار در تداوم فرهنگی ایران؛ ترجمه تاریخ فلسفهی اسلامی هانری کُربَن؛ فلسفه و سیاست؛… عناوین برخی از آثار اوست.